Proces starzenia się populacji jest determinowany przede wszystkim trendami współczynników dzietności, a następnie wskaźnikami śmiertelności. Każda populacja o długiej historii wysokiej dzietności ma „młodą” strukturę wiekową, podobną pod względem ogólnych cech do obecnej struktury wiekowej dla grupy krajów najsłabiej rozwiniętych. Średni wiek populacji zaczyna rosnąć wraz ze spadkiem współczynnika dzietności.
Zmiany demograficzne są jednymi z najważniejszych wyzwań, przed którymi stoją społeczeństwa, rynki pracy i gospodarki, szczególnie w połączeniu z innymi globalnymi procesami, takimi jak zmiany klimatu i zmiany technologiczne. Obserwowane dziś zmiany demograficzne są w dużej mierze wynikiem wcześniejszych procesów, których społeczne i ekonomiczne implikacje dopiero zaczynają być odczuwalne. Trendy, które obserwujemy, odnoszą się do cech długoterminowych, takich jak znaczny spadek współczynnika dzietności i dłuższa długość życia. Coraz większe znaczenie dla rządów ma projektowanie i wdrażanie polityk ograniczających negatywne skutki tych zmian demograficznych.
Wyzwania związane z integracją społeczną starzejących się społeczeństw wymagają również ponownej oceny roli osób starszych i nowej solidarności między pokoleniami. Szacuje się, że do 2030 r. Dwie aktywne osoby (w wieku 15–65 lat) będą musiały opiekować się jedną nieaktywną osobą (w wieku +65 lat) (World Economic Forum, 2007).
Procesy demograficzne należy rozpatrywać w perspektywie długoterminowej. Na przykład zmiany w populacji sześćdziesiąt lat temu determinują obecną sytuację, a obecny stan będzie kształtował przyszłość społeczeństw. Z drugiej strony na zachowania demograficzne (małżeństwa, urodzenia, migracja itp.) Wpływają obecne warunki społeczne, gospodarcze i kulturowe, takie jak: wahania rynku pracy; warunki życia; polityka publiczna wspierająca rodziny; i infrastruktura publiczna. Zatem polityka publiczna może w pewnym stopniu wpływać na sytuację demograficzną lub przynajmniej podkreślać związane z nią wyzwania.
Wyludnienie i starzenie się społeczeństwa wpłynie na rozwój polityki regionalnej na wszystkich poziomach, kształtując rynki pracy, konsumpcję, edukację i życie rodzinne. (OECD, 2013)
Mapa pokazuje prognozowaną zmianę całkowitej liczby ludności w EOG i krajach Bałkanów Zachodnich w latach 2015–2000 (mapa 1)
Prognozowana zmiana populacji w krajach europejskich
