Klasyfikacje gerontologiczne

Uniwersytet

Zarządzania wiekiem

Na starość mają wpływ wcześniejsze etapy życia ludzkiego. Helena Radlińska uważa, że ​​na przebieg starości ma wpływ zawód, w tym wykształcenie i samozatrudnienie. „W zawodach wymagających edukacji i pracy nad sobą starość jest opóźniona” (Radlińska, 1947).


Według Anny Zawadzkiej wczesny okres życia człowieka determinuje jego jakość i rodzaj aktywności w późniejszym życiu, stwarzając możliwość świadomego samokształcenia i samokształcenia. Na inny rodzaj aktywności w starszym wieku wpływają również czynniki psychospołeczne – cechy osobowości jednostek lub ogólna zgoda pracującej części społeczeństwa na rekreację, autokreację i rozrywkę prowadzone przez osoby starsze. (Zawadzka, 1995)

Podstawowa klasyfikacja dzieli to pokolenie na ludzi pracujących i emerytów. Tradycyjnie w statystykach publicznych „mężczyznami w wieku produkcyjnym” są mężczyźni w wieku 18–64 lat oraz kobiety w wieku 18–59 lat (należy oczekiwać, że okresy te będą systematycznie przedłużane). W tej perspektywie przynajmniej niektóre osoby z pokolenia 50+ koncentrują swoją codzienną aktywność na rynku pracy, podczas gdy zatrudnienie jest podstawowym źródłem dochodu. Aby podkreślić różnicę między młodszymi i starszymi pracownikami, gospodarka czasami stosuje rozróżnienie między osobami mobilnymi (między 25 a 44), których aktywność i zatrudnienie są zwykle największe, a tymi, którzy są zawodowo niemobilni (od 45 do 64), którzy stopniowo ograniczają zmiany w zatrudnieniu i opuszczają rynek pracy z przyczyn naturalnych (np. wypadki, inwalidztwo, śmierć) lub nienaturalnych (np. przejście na emeryturę, zwolnienie i brak możliwości znalezienia nowej pracy) (Klimczuk, Tarkowski,…, 2015)

Powyższe oznacza, że ​​trudniej jest precyzyjnie zdefiniować starość i osoby starsze jako kategorię społeczną. Georges Minos zapytał we wstępie do Historii starości: „Kiedy […] człowiek zaczyna być stary? Kiedy ma pięćdziesiąt pięć lat? Sześćdziesiąt pięć lat? Siedemdziesiąt lat? […] nic bardziej płynnego niż granice starości, zbiór czynników fizjologicznych, psychologicznych i społecznych. […] Jedynym rytuałem związanym z przekraczaniem granicy jest współczesny stworzony i sztuczny rytuał: jest to emerytura, której momentem jest jest określany raczej przez warunki społeczno-ekonomiczne niż faktyczny wiek ”(Minos, 1995). W kulturze społeczeństw zachodnich starość jest uważana za naturalny etap życia, etap nieunikniony, trzeci po młodości i dojrzałości. Istnieją jednak różne okresy starości. Stefan Krzymiński zauważa, że ​​„osoby starsze są znacznie bardziej zróżnicowane niż stosunek do nich” (Krzymiński, 1993)

Paul B. Baltes, jeden z najbardziej wpływowych psychologów rozwojowych XX wieku, stwierdził na podstawie badań nad starością, mądrością i procesami uczenia się, że osoby starsze „różnią się przynajmniej w takim samym stopniu jak ludzie młodzi”, szczególnie w kilka pierwszych, a nawet kilkanaście lat starości. Dlatego należy wprowadzić podział starości na dwie fazy: „trzeci wiek” i „czwarty wiek”. „Trzeci wiek” odnosi się do wczesnej fazy starości, w której każda osoba starzeje się we własnym tempie. Tymczasem „czwarty wiek” oznacza lata następujące po 75.-80. starzeją się, utożsamiają wszystkich ze sobą z powodu czynników genetycznych i aż do śmierci coraz bardziej dezindywidualizują starszych ludzi. Wojciech Pędzich wyróżnia się dwoma okresami – wczesną starością (do 75 lat) i późną starością (powyżej 75 lat). We wczesnym wieku przeważają problemy zdrowotne i psychiczne, zaś w późnym wieku osłabienie wzroku i słuchu, ograniczenie ruchomości, obniżona tolerancja wysiłku, zwłaszcza zaburzenia adaptacyjne. Edward Rosset również zastosował taki podział, rozróżniając starszy wiek (od 60 do 74 lat) i starość (75 lat i więcej). Daniel Klonowicz poparł także typologię dwunożną, proponując starość (od 65 do 80 lat) i starość (ponad 80 lat).

W międzynarodowych badaniach porównawczych wskazano, że określenie granic wieku grupy seniorów, również w celach badawczych, jest umowne. Niektóre problemy zdrowotne (na przykład osłabienie wzroku) występują u znacznie młodszych osób, podczas gdy w grupie respondentów w wieku od 25 do 60 lat zdolność korzystania z Internetu spada o 0,8% rocznie. Z drugiej strony, sześćdziesięciopięciolatkowie nie zawsze są tradycyjnymi seniorami, w niektórych krajach wysoko rozwiniętych są „zbyt młodzi”, aby przejść na emeryturę, z których wielu nie chce rezygnować z pracy, cieszy się względnie dobrym zdrowiem i jest aktywny.

Warto zauważyć, że badacze coraz częściej, określając wiek rozwojowy, patrzą nie tylko na wiek chronologiczny i biologiczny, ale także na takie czynniki, jak styl życia, poziom aktywności (w tym zawodowej) czy stan psychofizyczny. Uzasadnia to opóźnienie progu starości, chociaż w wymiarze korzystania z ICT uzasadnia przyjęcie wcześniejszego wieku jako takiego progu – ze względu na wysoki stopień wykluczenia cyfrowego osób starszych. (Klimczuk, Tarkowski,…., 2015)